کاغذ، یکی از بخشهای مهم و اجتنابناپذیر در زندگی ما انسانها محسوب میشود که حتی با کاهش مصرف کاغذ و ایجاد شدن راههای صرفهجویی در آن مانند پرداختها آنلاین، فایلهای الکترونیکی و…، هنوز به عنوان عضو اصلی هر فضای اداری، تجاری، مسکونی و عمومی، به شمار میرود. به دلیل کاربردهای فراوان کاغذ، انواع مختلف از آن نیز تولید و عرضه شده که هر کدام برای کار مخصوصی استفاده میشوند. ما در این مقاله قصد داریم 25 مورد از متداولترین انواع کاغذ را نام برده و ویژگیهای هر یک را بررسی کنیم. با ما همراه باشید!
کاغذ و تاریخچه آن
کاغذها، محصولات همهکارهای هستند که معمولا از درختهای مخروطی با چوب نرم، تولید میشوند. برای ساخت خمیر کاغذ، از مواد شیمیایی خاصی استفاده میشود تا لیگنین موجود در مواد و همچنین خردههای چوب را از مخلوط خارج شوند. بعد از این فرایند، خمیر با روشهای ویژه بر روی سطحی صاف قرار گرفته و یک صفحه پهن و بزرگ ایجاد میکند. در همین حین، با استفاده از دستگاههایی خاص، آب اضافی موجود در ورقه صاف را از آن خارج میکنند.
در زمانهای بسیار دور، انسانها با استفاده از زدن طرح بر روی دیوار قارها یا روی تنه درختان، داستان زندگی خود را نقل میکردند. با گذشت زمان، یکی از مقامات دادگاههای چین به نام Ts’ai Lun in Lei-Yang، اولین کاغذ در جهان را ساخت. با گذشت بیش از 300 سال، راز تولید کاغذ به سایر نقاط جهان نیز رسید و برای اولین بار قاره اروپا به وسیله کارخانه کاغذسازی که در اسپانیا ساخته شده بود، کاغذ خود را به راحتی تامین میکرد. برای مطالعه بیشتر، میتوانید مقاله تاریخچه کاغذ را بخوانید.
سایز انواع کاغذ
بیشتر ما با کاغذ سایز A4 آشنایی داریم. در جدول زیر سایزهای مختلف کاغذ با ابعاد آنها را مشاهده میکنید.
سایز کاغذ | ابعاد (سانتیمتر) |
4A0 | 237.8*168.2 |
2A0 | 168.2*118.9 |
A0 | 118.9*84.1 |
A1 | 84.1*59.4 |
A2 | 59.4*42 |
A3 | 42*29.7 |
A4 | 29.7*21 |
A5 | 21*14.8 |
A6 | 14.8*10.5 |
A7 | 10.5*7.4 |
A8 | 7.4*5.2 |
A9 | 5.2*3.7 |
A10 | 3.7*2.6 |

انواع مختلف کاغذ
با اینکه کاغذها، تجهیزاتی هستند که همه ما در زندگی روزمره از آن استفاده میکنیم، اما به دلیل وجود کاغذهایی با ضخامت، جنس، مواد اولیه و سایزهای مختلف، ممکن است در تشخیص و انتخاب کاغذ مناسب دچار اشتباه شویم. در این قسمت کاغذهای مختلف را مورد بررسی قرار میدهیم.
۱. کاغذ پرینتر
همانطور که از نام این کاغذ پیداست، کاغذهای پرینتر همان کاغذهایی هستند که در پرینتر منزل یا اداره شما قرار گرفته و بیشترین کاربرد را به نسبت سایر کاغذها دارند. این کاغذ سبک و نازک بوده و با نام کاغذ اوراق یا کاغذ دستگاه کپی نیز شناخته میشود. البته با توجه به نوع پرینتر شما (پرینتر لیزری، جوهری و…) کاغذ پرینتر نیز تفاوتهای جزئیای دارد. با این حال، بیشتر کاغذهای بیشتر، بدون اسید بوده و به دلیل داشتن روکش مات، جوهر را به راحتی جذب و خشک میکنند.
۲. کاغذ قند
این کاغذ که در سایز کشورها با نام Construction Paper و Sugar paper شناخته میشود، همان کاغذهای رنگیست که همه ما در کودکی از آنها برای ساخت کاردستی استفاده میکردیم. سطح این کاغذهای صاف و در مواردی براق بوده و بافت آنها کمی زبر است. روی سطح این کاغذها، میتوان خردههای خمیر کاغذ را مشاهده کرد. با اینکه این دسته از کاغذها، برای ساخت کاردستی و سازههای مختلف مناسب هستند، اما رنگ آنها ماندگاری بالایی ندارد.
۳. مقوا
مقوا، نوع دیگری از کاغذهای موجود در بازار است که با داشتن کیفیت بالا و مقاوم، در انواع بافتها، رنگها و ضخامتها تولید و عرضه میشود. مقواها از کاغذهای کارتن نازکتر و از کاغذهای پرینتر ضخیمتر هستند. اگرچه کاغذهای مقوایی، برای ساخت جلد کتاب، کارتهای تبریک و… بسیار مناسب هستند، اما انتخاب خوبی برای ساخت پروژههایی که تا شدن کاغذ اهمیت دارد، نیستند.
۴. کاغذ کرافت
یکی دیگر از کاغذهای پرکاربرد، کاغذهای کرافت هستند که با داشتن خاصیت ارتجاعی بالا و مقاومت عالی در برابر پارگی، برای موارد مختلف استفاده میشوند. این کاغذ به وسیله فرایند کرافت که در آن از خمیر چوبهای نرم استفاده میشود، تولید شده و به کاغذ کرافت تبدیل میشود. از کاربردهای کاغذ کرافت میتوان به استفاده برای پوشش و بستهبندی کارتنها در فرایند حملونقل دریایی، پاکتهای نامه، پاکتهای مواد غذایی، کیسههای خرید و… اشاره کرد.
۵. کاغذ روزنامه
همانطور که از نام این کاغذها پیداست، کاغذهای روزنامه برای چاپ اخبار استفاده شده و دارای عمر کوتاهی هستند. کاغذ روزنامه نیازی به سفید بودن ندارد، به همین دلیل از باقی مانده خمیر سایر کاغذها تولید شده و کیفیت مواد اولیه ساخت آنها نیز بالا نیست. به دلیل کیفیت پایین کاغذها، نوشتههای جوهری نیز ممکن است ظرف مدتی کوتاه از روی کاغذ پاک شوند. همچنین این کاغذها صرفا دارای مقاومت کافی برای ورق را دارند. چرا که پروسه مکانیکی و مقاومسازی روی آنها اعمال نشده است.
۶. کاغذ کرپ
کاغذهای کرپ از جمله کاغذهایی هستند که بافتی کاملا متفاوت نسبت به سایرین دارند. این دسته از کاغذها دارای رنگها و طرحهای متنوعی بوده و از ضخامت بیشتری برخوردار هستند. اگر در جشنها توجه کرده باشید، تزئینات دیواری یا حتی کاغذهای نواری که که در حین جشن در فضا پخش میشود، از نوع کاغذهای کرپ هستند. از دیگر کاربردهای این نوع کاغذ، میتوان به تزئین دسته گلها اشاره کرد.
۷. کاغذ اسکرپ بوک
اسکرپ بوک به مقواهایی که گفته میشود که دارای طرح هستند. کاغذهای اسکرپ بوک، میتوانند طرحها، بافتها و رنگهای متنوعی داشته باشند. علاوه بر این، بسیاری از این کاغذها که کاربردهای ویژهای دارند، در ابعاد 30*30 سانتیمتر عرضه شده و دو طرفه هستند. این دسته از کاغذها، برای تزئین استفاده میشوند.
۸. دستمال کاغذی
از دیگر کاغذهای پرکاربرد در زندگی روزمره ما، کاغذهایی هستند که به عنوان دستمال استفاده میشوند. دستمال کاغذی، یک برگه نازک و نرم با قابلیت جذب بالاست که از خمیر کاغذهای بازیافتی تولید میشود. دستمالهای کاغذی در طرحهای مختلفی عرضه شده و برخی از انواع خاص این جنس کاغذ، برای بستهبندی هدایا نیز به کار میرود. پاپیه ماشه و دکوپاژ، از دیگر کاربردهای کاغذهای دستمال هستند.
۹. کاغذ آبرنگ
اگر با نقاشی و استفاده از رنگهای مختلف سروکار داشته باشید، احتمالا با این نوع کاغذ نیز آشنا هستید. کاغذ آبرنگ دارای بافت ویژهای است که آن را برای نقاشی با آبرنگ، به گزینهای فوقالعاده تبدیل میکند. این دسته از کاغذها، به نسبت کاغذ پرینتر ضخیمتر بوده و بافت زیبایی دارند.

۱۰. کاغذ اوریگامی
یکی از کاغذهایی که میتوانند به خوبی هنر اوریگامی را حفظ کنند، کاغذهای اوریگامی هستند. این دسته از کاغذها، حافظه مناسبی برای نگهداری اوریگامی دارند و به راحتی تا میشوند. کاغذهای اوریگامی معمولا مربعیشکل بوده و در رنگها و طرحهای متنوعی عرضه میشوند. به دلیل وزن سبک این کاغذها، شما میتوانید برای هنر دکوپاژ نیز از آنها استفاده کنید. یکی از انواع معروف کاغذهای اوریگامی، کاغذهای واشی یا ژاپنی هستند که از رطوبت و ضخامت بسیار مناسبی برخوردارند.
۱۱. مقوای کارتن
بسیاری از افراد ممکن است به دلیل ضخامت زیاد کاغذهای کارتن، از آنها به عنوان کاغذ یاد نکنند، اما مقواهای کارتنی نیز از کاغذ ساخته میشوند. رنگ قهوهای این نوع کاغذ به دلیل خمیر چوب خام و سفید نشده آن است. برای ساخت کارتنها نیز از خمیر کاغذهای بازیافتشده استفاده میشود چرا که رنگ و ظاهر آنها اهمیت چندانی ندارد. مقاومت و ضخامت بالای این نوع کاغذ، به دلیل بافت راه راه داخلی و دولایه روی کاغذ میباشد که باعث استحکام بالای آن میشود. مقوا و کاغذ بسته بندی، نقش مهمی در صنعت حمل و نقل و مواد غذایی دارد.
۱۲. کاغذ پوستر
کاغذهای پوستر، از جمله کاغذهای هستند که به دلیل بافت و جنس ویژه، میتوانند به راحتی روی بیلبوردها و صفحههای نمایش قرار بگیرند. این دسته از کاغذها، در ضخامتهای متنوعی نیز ارائه میشوند که در این میان اگر نیاز به انحنا دادن به کاغذ پوستر خود هستید، میتوانید از گزینههای ضخیمتر استفاده کنید.
۱۳. کاغذ الگو
کاغذهای نازکی که کاربرد بسیاری زیادی در صنعت نساجی دارند، کاغذهای الگو هستند که به صورت رولی عرضه میشوند. شما میتوانید برای انتقال طرحی خاص روی تیشرت یا پارچههای خود از اعمال حرارت به کاغذهای الگو استفاده کنید. همچنین اگر قصد انجام پروژههای وینیل یا Vinyl را دارید، میتوانید کاغذ انتقال وینیل را به کار ببرید.
۱۴. کاغذ وینیل
یکی دیگر از کاغذهای متداول، کاغذ وینیل است که از جمله کاربردهای آن میتوان به تولید کاغذهای دیواری اشاره کرد. کاغذهای وینیل میتوانند در طرحها، ضخامتها و بافتهای متنوعی تولید شوند و همچنین از مقاومت بالایی در برابر پارگی و سوراخ شدن برخوردار هستند. کاغذ وینیل در واقع نوعی کاغذ منعطف به شمار میروند که میتوان از آنها برای پوشش پنجرهها، لیبل زدن و شابلونها نیز استفاده کرد.
۱۵. کیسههای کاغذی
کیسههای کاغذی از دیگر وسایلی هستند که میتوانند در زندگی روزمره ما نقش مهمی را ایفا کنند. کاغذ به کار رفته در این نوع کیسهها، گزینه مناسبی برای صنایع دستی و کاردستیها به شمار میروند. معمولاً برای تولید این کیسهها از کاغذ لاینر استفاده میشود.
۱۶. کاغذ ولوم (Vellum)
کاغذ ولوم، نوعی از کاغذهای موجود در بازار است که نیمهشفاف و نازک بوده و یک طرف آن جنسی نسبتا زبر دارد. شما میتوانید از این کاغذ برای موارد مختلفی از پرینتر تا کارتهای دعوت و اسکرپ بوک استفاده کنید.
۱۷. کاغذ خطدار
کاغذهای خطدار یا خطکشیشده، از دیگر کاغذهای پرکاربردی هستند که در موقعیتها و مکانهای مختلف استفاده میشوند. این دسته از کاغذها، به شما کمک میکنند تا تمیزتر و منظمتر بنویسید. دفترهایی که در طول روز از آنها استفاده میکنیم، دارای کاغذ خطدار هستند.
۱۸. بشقابهای کاغذی
این دسته از تجهیزات، بشقابهای بازیافتپذیری هستند که در بسیاری از مهمانیها از آنها استفاده میشوند. این دسته از کاغذها، از فیبر گیاهان تولید شده و کاربردهای مختلفی دارند. همچنین به دلیل داشتن پوششی بر پایه نفت، قابلیت نگه داشتن مواد غذایی و مایعات را دارند.
۱۹. کاغذ اوراق
کاغذ اوراق یا باند، نوعی کاغذ ضخیم است که مقاومت بسیار بالاتری به نسبت سایر کاغذهای مشابه خود دارد. این کاغذ از خمیر پارچه ساخته میشود و برای تولید پاکتهای نامه، گزارشهای تایپشده و سربرگها، گزینهای بسیار مناسب است. از متداولترین کاربردهای کاغذهای باند، میتوان به تولید اوراق و پول اشاره کرد.
۲۰. کاغذ گلس
کاغذ با روکش براق، یکی از کاغذهاییست که با داشتن پوششی شفاف، مورد توجه افراد مختلف قرار میگیرد. به دلیل براق بودن این کاغذ، از آن در پرینت عکس، بروشورها و تراکتها استفاده میشود. علاوه بر این، نیازی به نگرانی درباره پخش شدن جوهر نیست، چرا که به دلیل بافت و جنس ویژه این کاغذ، جوهر به خوبی رو آن خشک میشود.
۲۱. کاغذ با روکش مات
همانطور که نام این کاغذ پیداست، کاغذهای مات بر خلاف کاغذهای گلس هستند. کاغذهای مات به دلیل پوشش خاصی که دارند، جلوی انعکاس نور را میگیرند. برگهها، بروشورها، گزارشها و… از جمله مواردی هستند که از کاغذهای مات استفاده میشود.
۲۲. کاغذ بازیافت شده
کاغذهای بازیافتشده از محصولات کاغذی استفادهشده ساخته میشوند. این نوع کاغذ انتخابی عالی برای افرادی هستند که میخواهند تاثیر مثبتی بر محیطزیست بگذارند. از جمله کاربردهای کاغذهای بازیافت شده، میتوان به فرمها، کاغذهای یادداشت، گزارشها و بسیاری از اسناد، اشاره کرد.
۲۳. کاغذ با روکش ابریشم
این نوع کاغذ دارای پوششی نرم و ابریشمیست و بافت آن، بین کاغذهای مات و گلس قرار دارد. کاغذهای ابریشمی، براقیت کاغذهای گلاس را نداشته اما کاملا نرم هستند. از مهمترین کاربردهای این نوع کاغذ، استفاده از آن درکاتالوگها، کتابها و مجلههاست.
۲۴. کاغذ بدون پوشش
این نوع کاغذ، هیچ روکش خاصی برای جذب جوهر نداشته و معمولا برای پرینترهای اداری استفاده میشوند. با این حال شما میتوانید برای موارد مختلفی از جمله نوشتن، پرینت اسناد، برگههای یادداشت و… از آنها استفاده کنید.
۲۵. کاغذهای واترمارک شده
اگر به دنبال نوعی کاغذ شیک با کیفیت بسیار بالا هستید، استفاده از کاغذ واترمارک شده میتواند بهترین انتخاب برای شما باشد. شما میتوانید با ایجاد الگویی خاص در ساختار این کاغذ، جلوه ویژهای به آن ببخشید. از جمله کاربردهای این کاغذ خاص، میتوان به چاپ مدارک دورهها و مدارک تحصیلی اشاره کرد.
سخن پایانی
ما در این مقاله 25 مورد از انواع مختلف کاغذهای موجود را بررسی کردیم. به دلیل کاربرد فراوان این وسیله، انواع بسیار دیگر از آن در حال تولید است. با توجه به این سطح از تنوع، شما میتوانید با کسب اطلاعات لازم و کافی درباره کاغذها، گزینه مناسب خود را از میان آنها انتخاب کنید. از این که در این مقاله با ما همراه بودید، سپاسگزاریم.