گرماژ کاغذ به چه مفهومی اشاره دارد؟ و اصلاً چرا مهم است؟ شاید برای شما هم پیش آمده باشد که دو کاغذ در ابعاد و رنگ یکسان را در دست گرفته باشید اما به نظرتان فرقشان از زمین تا آسمان باشد. یکی از دلایلی که باعث می‌شود تا دو کاغذی که ماده اولیه آن‌ها یکی است، متفاوت به نظر برسند گرماژ است. کاغذی که برای کار چاپی استفاده می‌شود نیاز به یک گرماژ خاصی دارد تا اثربخش باقی بماند و در دید دیگران اثری مثبت بگذارد.
یا حتی کاغذی که برای نوشتن و کارهای معمول به کار می‌رود نیاز به گرماژ کمتری و گرماژ بیشتر تنها هدر دادن پول است. گرماژ تعیین می‌کند که محصول نهایی چه مدت ماندگار و چه حسی در افراد ایجاد می‌کند. در نتیجه با درک مفهوم آن می‌توانیم از صرف هزینه غیر ضروری جلوگیری کنیم. در این مقاله قرار است ابتدا با مفهوم گرماژ آشنا شویم و در ادامه بررسی می‌کنیم که کدام گرماژ کاغذ برای هر نوع محصول بهترین است.
مفهوم گرماژ کاغذ چیست؟
گرماژ (Grammage) و وزن پایه، در صنعت خمیر و کاغذ، چگالی سطح یک محصول کاغذی است، یعنی جرم آن در واحد سطح. در سیستم متریک جرم در واحد سطح انواع کاغذ و مقوا بر حسب گرم بر متر مربع (g/m2) بیان می‌شود. این مقدار معمولاً در هر دو زبان انگلیسی و فرانسوی grammage نامیده می‌شود (ISO 536) و در فارسی نیز با وزن کاغذ یا گرماژ به آن اشاره می‌شود.
گرماژ یا «گرم بر متر مربع» (grams per square meter) که با نام GSM هم شناخته می‌شود، هر چقدر بالاتر باشد، کاغذ ضخیم‌تر و محکم تر است. وزن انواع مختلف کاغذ براساس یک ورق نمونه بریده شده در اندازه یک متر مربع اندازه گیری می‌شود. صرف نظر از طول یا عرض کاغذ، اندازه گیری وزن همیشه بر اساس یک ورق در ابعاد یک متر مربع انجام می‌شود. روزنامه‌ها دارای گرماژ 55 و کاغذهای معمولی سفید گرماژ حدوداً 100 و کارت‌های ویزیت معمولاً با گرماژ 350 گرم بر متر مربع تولید می‌شوند.
کدام گرماژ کاغذ برای ما مناسب است؟
همان‌گونه که در قسمت قبل توضیح دادیم، برای هر کاربردی گرماژ خاصی مناسب است. بنابراین درک انواع گرماژ کاغذ متناسب با هر صنعت به ما کمک می‌کند، علاوه بر انتخاب بهترین کاغذ، هزینه‌های اضافی را کاهش دهیم. در ادامه به توضیح مهمترین گرماژهایی که کاغذها بر اساس آن‌ها تولید می‌گردند، می‌پردازیم.
گرماژ محدوده 90 تا 120
کاغذهای کپی و چاپگری که در محیطهای اداری روزانه استفاده می‌شوند، گرماژی بین 80-120 گرم در متر مربع دارند. در واقع این محدوده اشاره به همان کاغذ معمولی دارد که با نام کاغذ چاپی یا افست نیز شناخته می‌شود. این کاغذها به دلیل درخشندگی مناسب و سطح ناهموار بدون روکش، به خوبی رنگ می‌گیرند و می‌توان بارها و بارها برای چاپ و نوشتن از آن‌ها استفاده کرد.
گرماژ 100 و بالاتر از آن برای محصولات زیر ایده آل هستند:
- پوسترها
- تراکت
- بروشورها
- جزوات
- کتاب و دفتر
کاغذهایی با این گرماژ نه خیلی ضخیم و نه خیلی نازک هستند و یک تعادل کامل بین کیفیت و مقرون به صرفه بودن در آن‌ها برقرار است.
گرماژ محدوده 130-170
کاغذ با این مشخصات بهترین انتخاب برای پوسترها است و تحت تاثیر تغییرات آب‌وهوایی مقاومت بالاتری نشان می‌دهند. صفحات داخلی انواع دفترچه یادداشت با گرماژ 80 و با رویه کاغذی با گرماژ 170 گرم تولید می‌شوند. در نتیجه جلد دفترچه محکم خواهد بود و صفحات داخلی برای نوشتن عالی هستند. یک مثال واضح از این گرماژ، مجلات است. جلدهای محکم‌تر و ورق‌های نازک که باعث می‌شود آسان بتوان آن‌ها را ورق زد. کاغذ و مقوای بسته‌بندی که در ساخت کارتن و جعبه استفاده می‌شود، معمولاً دارای این گرماژ است. البته دفترهای معمولی باید دارای جلدهای 250 گرمی و صفحات داخلی 100 گرمی باشند.
کاغذ با گرماژ 200-300
این کاغذها عملاً دیگر تبدیل به مقوا می‌شوند، کاغذهای محکم و ضخیم که سنگین نیز هستند. البته هنوز از مقوا و کارت‌های ویزیت نازک‌ترند، اما در مقایسه با کاغذ معمولی، ضخامت و وزن بیشتری دارند. این گرماژ را برای محصولات چاپی با وزن سبک‌تر انتخاب می‌کنند.
کاغذ با گرماژ 300-400
این مقدار کیفیت عالی و ضخامتی چشمگیر دارد. تمامی کارت‌های خاص و روکش‌های کاغذی عالی از این کاغذها ساخته می‌شوند. در واقع دیگر می‌توان آن‌ها را مقوا نامید. استفاده از این گرماژ باعث می‌شود، محصول نهایی فوق‌العاده قوی، با استحکام بالا، بادوام و ماندگار باشد. عموماً در گروه محصولات زیر می‌توان آن را مشاهده کرد:
- کارت ویزیت
- کارت پستال
- برچسب‌ها
- پوشه‌های کاغذی
گرماژ بیشتر از 400
برخی از کارت‌های ویزیت گران‌قیمت روی مقوا با وزن‌هایی تا 1200 گرم در مترمربع چاپ می‌شوند که ضخامت فوق‌العاده‌ای دارند. کاغذ با این گرماژ قیمت بسیار گرانی در مقایسه با تمامی مدل‌های قبلی دارد.
در پایان
تمامی کاغذهای استفاده شده در صنعت چاپ و بسته‌بندی دارای گرماژهای متنوعی هستند که رابطه مستقیمی با کیفیت کاغذ دارند. هرچقدر گرماژ بالاتر کاغذ ضخامت و استحکام و البته قیمت بیشتری دارد. کاغذ پاپیروس کاوه تولید کننده انواع کاغذ و مقوای بسته‌بندی با خمیر باکیفیت بازیافتی است. تمامی کاغذهای تولیدی پاپیروس کاوه دارای محدوده گرماژ گسترده‌ای هستند، اما می‌توانید در صورت نیاز صنعت و کاربرد، گرماژهای بالاتر را نیز سفارش دهید. مثلاً برای کاغذ لاینر حتی گرماژهای محدوده 180 تا 300 به صورت سفارشی و به درخواست مشتری تولید می‌شوند.
