کاغذ کرافت یکی از شناخته شدهترین محصولات بستهبندی است که مقاومت مکانیکی بسیار بالایی دارد. همه مردم کاغذ کرافت را به واسطه رنگ کاهی و قهوهای آن میشناسند. از انواع کاغذ کرافت در حوزههای مختلف برای بستهبندی محصولات متنوعی استفاده میشود. کاغذهای کرافت در برابر ضربه و پارگی، مقاومت بسیار زیادی داشته و حتی در اثر تماس با آب و رطوبت هم به سرعت تغییر شکل نمیدهند. همین موضوع کاغذ کرافت را به یکی از محبوبترین محصولات بستهبندی تبدیل کرده است.
پروسه تولید کاغذ کرافت، فرآیند کرافت نامیده شده و شامل چند مرحله مختلف است. نکته مهمی که در مورد فرآیند کرافت وجود دارد؛ لزوم کاهش میزان لیگنین خمیر کرافت به منظور افزایش مقاومت مکانیکی کاغذ است. از طرفی برای تولید کاغذ کرافت از مواد شیمیایی مختلف استفاده میشود. به همین علت خمیر کرافت نوعی خمیر شیمیایی است. در ادامه مطلب به بررسی جزئیات بیشتری از فرآیند کرافت و ویژگیهای این کاغذ منحصر به فرد میپردازیم.
تاریخچه تولید کاغذ کرافت
امروزه محصولات بستهبندی مختلفی در قالب کاغذ، پلاستیک، نایلون و… تولید میشوند. در این میان محصولات کاغذی جایگاه ویژهای در صنایع مختلف دارند. کاغذ کرافت نوعی کاغذ مقاوم با ویژگیهای منحصر به فرد است که اغلب مردم آن را با رنگهای قهوهای و کاهی میشناسند. البته برخی از شرکتهای تولید کننده؛ کاغذ کرافت رنگی هم عرضه میکنند. همانطور که گفتیم مجموعه مراحل تولید کاغذ کرافت، فرآیند کرافت نامیده میشود. فرآیند کرافت در سال 1879 توسط یک فرد آلمانی به نام “کارل اف دار” ابداع شده است.
ثبت اختراع و جهانی شدن فرآیند کرافت به سال 1884 در ایالات متحده آمریکا برمی گردد. در نهایت تولید کاغذ کرافت از سال 1890 در سوئد آغاز شد. فرآیند کرافت تفاوتهای مهمی با تولید سایر کاغذها دارد. برای تولید این کاغذ باید خمیر کرافت آماده شود. آمادهسازی خمیر کرافت هم به استفاده از مواد شیمیایی مختلف، کاهش میزان لیگنین و حتی سفید کردن خمیر وابسته است.
مواد اولیه تولید کاغذ کرافت
آیا میدانید کاغذ کرافت از چه موادی تولید میشود؟ یا به بیان دیگر برای تولید خمیر کرافت باید از چه نوع مواد اولیهای استفاده کنیم؟ برای تولید خمیر کرافت مانند خمیر سایر کاغذها از الیاف چوبی استفاده میشود. صنوبر، کاج و اکالیپتوس از جمله اصلیترین منابع تامین چوب برای تولید کاغذ کرافت هستند. طی فرآیند کرافت مواد شیمیایی مختلفی هم کاربرد دارند. بر همین اساس در ادامه مطلب به مهمترین مواد اولیه تولید کاغذ کرافت اشاره میکنیم:
- الیاف چوبی: تشکیل دهنده خمیر اصلی کرافت
- هیدروکسید سدیم و سولفید سدیم: شکننده پیوند لیگنین و سلولز
- آب و بخار آب: جدا کننده لیگنین و کمک به پخت خمیر کاغذ
- سفید کننده: از بین بردن رنگ قهوهای خمیر کرافت
مقاومت مکانیکی بسیار زیاد کاغذ کرافت به کاهش میزان لیگنین و افزایش سلولز وابسته است. بنابراین مراحل اولیه تولید کاغذ کرافت اهمیت خاصی دارد. طی این مراحل پیوند میان لیگنین و سلولز شکسته میشود. به این ترتیب میزان قابل توجهی از لیگنین خمیر کرافت جدا شده و نسبت سلولز به سایر مواد تشکیل دهنده افزایش مییابد.
مراحل تولید کاغذ کرافت
کاغذ کرافت یک نوع کاغذ بسته بندی با مقاومت مکانیکی بسیار زیاد است و به همین علت در اغلب حوزهها از آن استفاده میشود. چنانچه در فرآیند کرافت اختلالی وجود داشته باشد، یا حتی فقط یکی از مراحل به درستی انجام نشود؛ کاغذ کرافت از مقاومت مکانیکی مناسبی برخوردار نخواهد بود. فرآیند کرافت شامل مراحل زیر است:
1- خرد کردن چوب
چوب مورد نیاز فرآیند کرافت از درختانی مانند صنوبر، کاج و اکالیپتوس تامین میشود. چوبهای انتخاب شده باید به برادههایی با اندازه بسیار کوچک خرد شوند. معمولا خردههای چوب قابل استفاده در فرآیند کرافت 12 تا 25 میلی متر طول و 2 تا 10 میلی متر ضخامت دارند.
2- پخت خمیر (خمیرسازی)
برای آمادهسازی خمیر کرافت باید خردههای چوب در تماس با چند ماده شیمیایی خاص و بخار داغ قرار بگیرند. با استفاده از هیدروکسید سدیم و سولفید سدیم، پیوند میان لیگنین و سلولز شکسته میشود. به این ترتیب میزان لیگنین خمیر کاهش یافته و مقاومت مکانیکی آن افزایش مییابد. استفاده از بخار داغ منجر به خروج ذرات هوا از فضای میان تراشههای چوب شده و در نهایت به پخت خمیر کاغذ کمک میکند. برای پخت خمیر کرافت به دمای حدود 160 درجه سانتی گراد و 2 تا 3 ساعت زمان نیاز است.
3- شستشو و تغییر رنگ
بعد از پخت خمیر کرافت باید مرحله شستشو آغاز شود. در این مرحله خمیر کرافت شستشو داده میشود تا ناخالصیها و مواد شیمیایی اضافی از خمیر جدا شوند. برای تولید کاغذ کرافت سفید هم از سفید کننده مناسب استفاده خواهد شد. پراکسید هیدروژن و پرمنگنات پتاسیم از جمله مهمترین سفید کنندههای خمیر کرافت هستند.
4- غربالگری
از جمله دیگر مراحل اصلی فرآیند کرافت میتوانیم به غربالگری اشاره کنیم. طی این مرحله از تولید کاغذ کرافت اندازه الیاف خمیر، میزان تخلخل، درصد مقاومت مکانیکی و سایر ویژگیهای کرافت تعیین میشوند. برای انجام این کار هم تعدادی دیسک و میله چرخان انتخاب خواهند شد.
5- شکل دهی
پس از انجام مراحل قبلی، باید خمیر کاغذ به ورقههایی با ابعاد مشخص تبدیل شود. برای انجام این کار از دستگاههایی خاص استفاده میشود که دارای صفحات توری هستند. با قرارگیری خمیر کرافت بر روی صفحه توری دستگاه، آب از خمیر و الیاف آن جدا شده و ورقههای خیس کاغذ شکل میگیرند.
6- پرس کردن
برای افزایش چگالی ورقههای کاغذ کرافت، آنها را پرس میکنند. پرس کردن ورقههای مرطوب کرافت از طریق غلتکهای دستگاه انجام میشود. با عبور ورقههای مرطوب کرافت از بین غلتکها، آب باقی مانده از خمیر خارج شده و میزان انسجام آن هم افزایش مییابد.
7- خشک کردن
برای تولید کاغذ کرافت با کیفیت و مقاوم باید مرحله خشک کردن به درستی انجام شود. بعد از اینکه ورقههای کرافت از میان غلتکهای دستگاه عبور میکنند؛ سطح کاغذ صاف و یکدست شده و انسجام آنها افزایش مییابد. حال باید ورقههای کرافت به کمک کوره یا سیلندرهای گرم، خشک شوند. در این مرحله، نظارتها و ارزیابیهای دقیق برای تعیین میزان خروج ذرات هوا و رطوبت انجام میشود. به این ترتیب کاغذ به درستی خشک شده، خیس نمیماند و حتی نمیسوزد.
8- برش و بسته بندی
آخرین مرحله تولید کاغذ کرافت به برش دادن ورقههای بزرگ کرافت مربوط میشود. به همین منظور از قرقرههای ویژهای به نام رول جامبو برای انتقال ورقههای اولیه کرافت به یک مرکز تبدیل استفاده میشود. ورقههای بزرگ و اصلی کرافت با استفاده از تیغههای دستگاه، برش داده میشوند. ابعاد ورقههای نهایی کاغذ کرافت به کمک تیغههای قابل تنظیم، مشخص خواهند شد. در نهایت ورقههای کرافت، بستهبندی شده و اطلاعات آنها بر روی محصول درج میشوند.

مزیتهای تولید کاغذ کرافت
در فرآیند کرافت از مواد اولیه مختلفی استفاده میشود. همین موضوع زمینه ساز یک سری مزایای مهم شده است. مزایایی که اطلاع از آنها به افزایش میزان استفاده از کاغذ کرافت کمک میکند. از جمله مهمترین مزایای روش تولید کاغذ کرافت میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- کاهش مصرف انرژی: تولید کاغذ کرافت نسبت به برخی از کاغذها به انرژی کمتری نیاز دارد.
- قابل بازیافت: کاغذ کرافت از چوب درختان تولید میشود، بنابراین یک محصول بستهبندی تجزیهپذیر است.
- کاهش میزان گازهای گلخانهای: طی فرآیند کرافت، گازهای گلخانهای کمتری در مقایسه با سایر کاغذها تولید و منتشر میشوند.
- صرفه اقتصادی: برای تولید کاغذ کرافت در مقایسه با سایر کاغذها هزینههای مالی کمتری صرف خواهند شد.
مزایای نامبرده مربوط به فرآیند تولید کاغذ کرافت هستند. در کنار این نکات باید از یک سری ویژگیها و مزایای مختص به کاغذهای کرافت هم مطلع باشید. انواع کاغذ کرافت مقاومت مکانیکی بالایی دارند، تجزیهپذیر هستند، در گرماژهای مختلف تولید میشوند، ارزان قیمت بوده و ظاهر زیبا و نوستالژیکی دارند. به همین علت امروزه در حوزههای مختلفی از کاغذهای کرافت برای بستهبندی محصولات استفاده میشود. کارخانه کاغذ پاپیروس کاوه، این محصول را از بهترین مواد اولیه تولید میکند. کاغذهای تولیدی توسط پاپیروس کاوه برای ساخت و تولید انواع محصولات کاغذی قابل استفاده است و دارای استانداردهای صنعت غذا و دارو نیز میباشند.
معایب تولید کاغذ کرافت
بدون شک تولید هر محصول بستهبندی در کنار مزایای مهمی که دارد؛ از یک سری معایب هم برخوردار است. تولید کاغذ کرافت نیز از این موضوع مجزا نیست. با این حال تولید کاغذهای کرافت همواره انجام شده و این محصول بستهبندی طرفداران بسیار زیادی دارد. از جمله مهمترین معایب روش تولید کاغذ کرافت میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مصرف بسیار زیاد آب
- تولید گازهای شیمیایی
- تخریب جنگلها
- هزینه بالای تصفیه پساب
- محدودیت رنگ و چاپ
- نوسانات قیمت مواد اولیه
در حال حاضر برخی از تولید کنندهها از مواد شیمیایی جایگزین در فرآیند کرافت استفاده میکنند. انجام این کار بر کاهش میزان آلودگی زیست محیطی موثر است.
کاربرد کاغذ کرافت چیست؟
کاغذ کرافت یکی از بهترین محصولات بستهبندی است که از آن در حوزههای مختلفی استفاده میشود. در حال حاضر کاغذ و مقوای کرافت برای تولید پاکت و کارتنهای بستهبندی کاربرد دارند. البته کاغذهای کرافت به همان صورت ساده هم قابل استفاده هستند. در ادامه مطلب کاربردهای کاغذ و مقوای کرافت را بررسی میکنیم:
- بستهبندی میوه و مواد غذایی
- محصولات صنعتی
- عرضه اقلام تزئینی
- کاغذ الگو و برش خیاطی
- کاغذ نقاشی
- تولید کارت ویزیت
- عرضه محصولات در فروشگاهها
- عایقبندی
- طراحی و دکوراسیون
- قابل استفاده به عنوان کاغذ کادو
ظاهر زیبا و مقاومت مکانیکی بسیار زیاد کاغذ کرافت، مهمترین دلایل افزایش میزان استفاده از این محصول بستهبندی هستند. البته خرید کاغذ کرافت صرفه اقتصادی هم دارد.
بازیافت و استفاده مجدد از کاغذ کرافت
برای تولید کاغذ کرافت از چوب درختان استفاده میشود. به همین علت کاغذ و مقوای کرافت قابل بازیافت هستند. این موضوع یکی از مهمترین ویژگیهای کاغذ کرافت است. بازیافت کاغذ کرافت باید به صورت اصولی انجام شود. مراحل انجام بازیافت کاغذ و مقوای کرافت شامل موارد زیر است:
- تفکیک: کاغذهای کرافت جمعآوری شده باید از سایر زبالهها و مواد اضافی جدا شوند.
- خرد کردن: کاغذ و مقوای کرافت باید به تکههای کوچک، خرد شود.
- ترکیب با آب: خردههای کاغذ کرافت باید با آب ترکیب و خمیر شوند.
- جداسازی ناخالصی: خمیر کرافت بازیافتی باید با استفاده از تجهیزات مناسب پاکسازی شود.
- سفید کردن: برای سفید کردن خمیر از پراکسید هیدروژن و پرمنگنات پتاسیم استفاده میشود.
- تولید ورقههای جدید: خمیر کرافت بر روی توری دستگاه قرار گرفته و ورقههای جدید تولید میشوند.
- پرس و خشک کردن: مراحل پرس و خشک کردن ورقههای خیس کرافت مطابق با فرآیند تولید کاغذهای غیر بازیافتی انجام خواهد شد.
- برش دادن: بعد از خشک شدن کاغذهای کرافت، مرحله رول کردن و برش دادن در ابعاد دلخواه انجام میشود.
بازیافت کاغذ کرافت یک موضوع بسیار مهم و اقتصادی است. بازیافت کاغذ و مقوای کرافت به کاهش میزان قطع درختان و همچنین زبالههای تولید شده کمک میکند. از طرفی سطح مصرف انرژی برای بازیافت کرافت از تولید کاغذ جدید کمتر است. توجه داشته باشید؛ بازیافت کاغذ کرافت به هزینههای مالی کمتری هم نیاز دارد.
کاغذ کرافت سفید و قهوهای چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند؟
اغلب مردم کاغذ کرافت را با رنگ قهوهای میشناسند. اولین نوع کاغذ کرافت با رنگ طبیعی چوب، یعنی قهوهای تولید شده است. همین رنگ به افزایش زیبایی کاغذ و مقوای کرافت کمک میکند. با این حال تولید کنندههای مختلف از طریق اضافه کردن مواد شیمیایی سفید کننده، رنگ قهوهای کاغذ کرافت را تغییر میدهند. استفاده از همین مواد سفید کننده باعث شکلگیری یک سری مزایا و معایب میشود. در ادامه مطلب به بررسی تفاوتهای کاغذ کرافت سفید و قهوهای میپردازیم:
- هزینههای مالی: تولید کاغذ کرافت سفید به صرف هزینههای مالی بیشتری نیاز دارد، زیرا از مواد شیمیایی سفید کننده استفاده میشود.
- پیچیدگی تولید: مراحل تولید کاغذ کرافت سفید، بیشتر و پیچیدهتر است.
- استحکام: به دلیل استفاده از مواد سفید کننده، میزان استحکام کاغذ کرافت سفید کاهش مییابد.
- چاپپذیری: کاغذهای کرافت سفید چاپپذیری بهتری نسبت به کرافت قهوهای دارند.
فرآیند کلی تولید و ترکیب اصلی خمیر کرافت در کاغذهای سفید و قهوهای یکسان است. با این حال تفاوتهای نامبرده هم میان این دو دسته کاغذ کرافت وجود دارند. امروزه تولید کاغذ کرافت با رنگهای سفارشی هم امکانپذیر است.
چرا کاغذ کرافت برای بستهبندیهای پایدار محبوب است؟
همانطور که در قسمتهای قبلی همین مطلب گفتیم؛ کاغذ کرافت یکی از محبوبترین محصولات بستهبندی است. این موضوع به ویژگیهای انواع کاغذ کرافت مربوط بوده و اهمیت بسیار زیادی دارد. از جمله مهمترین ویژگیهایی که بر افزایش میزان استفاده از این کاغذ موثر هستند؛ میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مقاومت مکانیکی بسیار زیاد
- قابل تولید در گرماژ و ابعاد مختلف
- ظاهر زیبا و نوستالژیک
- مقاومت مناسب در برابر نفوذ آب
- کاربردهای گسترده و متنوع
- امکان تولید در رنگهای سفارشی
- چاپپذیری نسبتا مناسب
- قابل تولید در قالب کاغذ و مقوا
بر همین اساس کاغذ و مقوای کرافت به یکی از بهترین محصولات بستهبندی در حوزههای مختلف تبدیل شدهاند. از بستهبندی میوه تا محصولات صنعتی، همگی با کاغذ و مقوای کرافت امکانپذیر است.